ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Μπορείτε να φανταστείτε πώς ζούσαν οι άνθρωποι κατά την περίοδο της Λίθινης Εποχής;
Τι έφαγαν, τι εργαλεία χρησιμοποίησαν και πώς, πού ζούσαν;
Η Λίθινη Εποχή είναι ένα προϊστορικό πολιτιστικό στάδιο, ή μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα επίπεδο ανθρώπινης ανάπτυξης και διήρκεσε περίπου 3,4 εκατομμύρια χρόνια. Ορίζεται από τη δημιουργία και τη χρήση εργαλείων από πέτρες.

Η Λίθινη Εποχή χωρίζεται σε τρεις περιόδους:

1. Παλαιολιθική,
2. Μεσολιθική,
3. Νεολιθική

Αυτές οι περίοδοι βασίζονται στο επίπεδο της πολυπλοκότητας στην προσαρμογή και τη χρήση των εργαλείων.

Σχήμα 1: Προϊστορικός άνθρωπος,

Πηγή: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Stone-age-painting.jpg 

ΕΡΓΑΣΙΑ

Έχετε επιλεγεί ανάμεσα σε όλα τα σχολεία της χώρας σας για να δημιουργήσετε εκπαιδευτικό υλικό για τα άλλα σχολεία και να διδάξετε τους μαθητές για τη Λίθινη Εποχή. Θα υπάρχουν τρεις ομάδες, μία για κάθε περίοδο της Λίθινης Εποχής. Τα μέλη των ομάδων θα έχουν ως στόχο να διδάξουν τους άλλους μαθητές με ένα δοκίμιο γραμμένο σαν να είναι ένας από τους ανθρώπους που ζουν εκείνη την περίοδο. Κάθε ομάδα θα αποτελείται από εμπειρογνώμονες σε ένα από τα ακόλουθα θέματα: άνθρωποι, ζωή στην τότε κοινωνία, διατροφή, εργαλεία. Συγχώνευση όλων των θεμάτων που θα δημιουργήσετε την έκθεση.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

1. Κάνε την έρευνά σου

Για να δημιουργήσετε το ειδικό μέρος της παρουσίασης της ομάδας σας, πρέπει να απαντήσετε σε κάποια από τα παρακάτω ερωτήματα και σε οποιαδήποτε άλλη ερώτηση θεωρείτε σχετική. Δεν περιορίζονται από τις ακόλουθες ερωτήσεις.

• Τι είδους άνθρωποι έζησαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου;
• Ποιο είναι το όνομα της παλαιότερης μορφής ανθρωποειδών που βρέθηκαν ποτέ και πόσο χρονών είναι;
• Τι φορούσαν;
• Ο πρώιμος άνθρωπος ζούσε σε κοινωνίες ή ήταν νομαδικοί;
• Ποια εργαλεία χρησιμοποίησαν και για ποιους σκοπούς;
• Υπάρχουν ενδείξεις φωτιάς και αν ναι πώς χρησιμοποιήθηκε;
• Ποιο ήταν το φαγητό που έφαγαν και πώς το απέκτησαν;
• Ποιες κλιματικές αλλαγές συνέβησαν κατά τη διάρκεια της Λίθινης Εποχής;
• Τι είδους καταφύγια χρησιμοποιούσαν;

Χρησιμοποιήστε τους ακόλουθους πόρους ή οποιοδήποτε πόρο που μπορεί να σας βοηθήσει:

https://www.youtube.com/watch?v=rLFGra2TiTE
https://www.youtube.com/watch?v=xgd5Mt25koI
https://www.youtube.com/watch?v=mH_nCZL7-us
https://www.youtube.com/watch?v=agRKo_sEb4I
https://www.youtube.com/watch?v=UFE3t7qNJSs
https://www.theschoolrun.com/homework-help/the-stone-age
https://www.funkidslive.com/learn/top-10-facts/top-10-facts-about-the-stone-age/
https://www.britannica.com/event/Stone-Age
https://www.twinkl.co.za/homework-help/history-homework-help/the-stone-age-facts-for-kids/what-was-the-stone-age
https://www.penfield.edu/webpages/jgiotto/onlinetextbook.cfm?subpage=1525824

2. Δημιουργήστε μια παρουσίαση για την ομάδα σας.

Για να ενημερωθεί η ομάδα σας και να ενημερωθεί για το θέμα σας (άτομα, ζωή στην τότε κοινωνία, διατροφή ή εργαλεία), θα δημιουργήσετε μια παρουσίαση χρησιμοποιώντας κείμενο, εικόνες, βίντεο ή ό,τι θεωρείτε απαραίτητο.

3. Γράψτε την έκθεση.

Τώρα που έχετε μελετήσει τις παρουσιάσεις για τα μέλη της ομάδας σας και έχετε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την καθορισμένη περίοδο, θα συνεργαστείτε με όλα τα μέλη της ομάδας σας και θα δημιουργήσετε ένα δοκίμιο. Θα γράψετε για την εμπειρία σας ως άνθρωπος κατά τη διάρκεια της Λίθινης Εποχής, και θα ενημερώσετε το κοινό σας για το τι κάνετε, πώς αισθάνεστε και τι σκέφτεστε.
Δημιουργήστε κάρτες με εικόνες και κείμενο που θα βοηθήσουν το κοινό σας να κατανοήσει την έκθεσή σας.

4. Επιπλέον:

Γνωρίζατε ότι οι αρχαιολόγοι έχουν αναγνωρίσει 4 είδη τέχνης κατά την περίοδο της Λίθινης Εποχής; Πρόκειται για:

• Πετρογλυφικά: ροκ γλυπτά και χαρακτικά,,
• Εικονογράφοι: ιδεογράμματα ή σύμβολα, ζωγραφική σε σπηλιές,
• προϊστορικό γλυπτό: μικρά τοτεμικά αγαλματίδια γνωστά ως ειδώλια της Αφροδίτης,
• μεγαλιθική τέχνη: εργασίες που σχετίζονται με τη διάταξη των λίθων.

Πιστεύετε ότι εσείς και οι συμμαθητές σας μπορείτε να μάθετε ομοιότητες μεταξύ της τέχνης της Λίθινης Εποχής και της τέχνης όπως την ξέρουμε τώρα; Πώς σχετίζεται η τέχνη της Λίθινης Εποχής με την ανθρώπινη γραφή; Γιατί κοιτάμε την τέχνη των σπηλαίων και τα τεχνουργήματα για να μάθουμε για τη Λίθινη Εποχή;

ΠΗΓΕΣ

Για περαιτέρω αναφορά στην τέχνη της Λίθινης Εποχής

https://www.newscientist.com/article/mg23230990-700-in-search-of-the-very-first-coded-symbols/
https://artsandculture.google.com/story/prehistoric-art-in-modern-and-contemporary-creations/7QVBYIHNu32FGA?hl=en
https://www.smithsonianmag.com/history/journey-oldest-cave-paintings-world-180957685/
https://www.youtube.com/watch?v=NdlQxISNpwY
https://www.youtube.com/watch?v=XMf4ZN31-7Q
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Stone_Age_art
http://artisticselection.blogspot.com/2014/12/history-of-art-stone-age.html

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Οι μαθητές θα μάθουν για την περίοδο της Λίθινης Εποχής, τους πρώτους ανθρώπους και τον τρόπο ζωής τους, και τον μεγαλύτερο αντίκτυπο αυτής της περιόδου στην κοινωνία και τους πολιτισμούς.
Επίσης, οι μαθητές αναμένεται να αναπτύξουν τα ακόλουθα:

• Ερευνητικές δεξιότητες
• Ικανότητες γραφής
• Δεξιότητες επικοινωνίας
• Ικανότητες λήψης αποφάσεων
• Ερευνητικές δεξιότητες
• Επικοινωνία

Αξιολόγηση των μαθησιακών επιδόσεων

Σε αυτή την ενότητα δεν θα εμβαθύνουμε πολύ στις υποκείμενες εκπαιδευτικές θεωρίες σχετικά με την αξιολόγηση και τις δοκιμές: υπάρχουν πάρα πολλά που δεν θα μπορούσαμε να καλύψουμε σε αυτή τη μικρή αναφορά έργου.

Αντίθετα, θέλουμε να επικεντρωθούμε σε διαδικασίες που επιτρέπουν τόσο στους μαθητές όσο και στους καθηγητές τους να διαπιστώνουν αν οι μαθησιακοί στόχοι ενός Webquest επιτεύχθηκαν και, αν ναι, σε ποιο βαθμό. Συνιστούμε στους εκπαιδευτικούς να κάνουν χρήση μιας συνδυασμένης διαδικασίας αξιολόγησης, η οποία αποτελείται από:

1. Δηλώσεις των μαθητών (αφού τους ζητηθεί)
   • λέγοντας τι έμαθαν για το θέμα (αυτοαξιολόγηση προσανατολισμένη στη γνώση): Τώρα (αφού ολοκλήρωσα το Webquest) ξέρω ότι...
   • λέγοντας τι έμαθε για τον εαυτό τους (διαμορφωτική αξιολόγηση, στην προκειμένη περίπτωση διαγνωστική αυτοαξιολόγηση): τώρα (μετά τη διεκπεραίωση του Webquest) γνωρίζω για τον εαυτό μου ότι...
     Αυτό το ζεύγος βασικών δηλώσεων καταλήγει στη λεγόμενη έκθεση του μαθητή/μαθήτριας, στην οποία ο μαθητής/μαθήτρια αποτυπώνει τι του/της έφερε το Webquest όσον αφορά την αποκτηθείσα γνώση και τις νέες προσωπικές απόψεις και στάσεις σχετικά με το θέμα.

   Για παράδειγμα:

   • "Έμαθα ότι κατά τον Μεσαίωνα η υγιεινή των ανθρώπων δεν ήταν σχεδόν καθόλου σημαντική, γεγονός που συνέβαλε επιδημικές ασθένειες όπως η πανούκλα να έχουν πολλά θύματα". Ή:
     'Έμαθα τα γεγονότα και ξέρω ότι η γη θερμαίνεται, αλλά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί οι άνθρωποι ήταν τόσο ηλίθιοι που μόλυναν τον κόσμο και τον άφησαν να θερμανθεί τόσο πολύ.

   • 'Έμαθα από τις πληροφορίες σχετικά με τις ασθένειες ότι αυτό το θέμα με ελκύει περισσότερο απ' ό,τι θα περίμενα εκ των προτέρων: ίσως θα έπρεπε να σκεφτώ την ιατρική καριέρα'. Ή:
     'Τα Webquests επιβεβαιώνουν αυτό που ήδη πίστευα: Δεν θα μπορούσα να ενδιαφερθώ λιγότερο για το κλίμα και την υπερθέρμανση του πλανήτη. Στην πραγματικότητα, πίστευα ότι όλα αυτά είναι μια φάρσα και εξακολουθώ να το πιστεύω!

   Αυτού του είδους η αξιολόγηση φαίνεται πιο υποκειμενική από ό,τι είναι στην πραγματικότητα: στο βασικό του έργο για τις εξετάσεις και την αξιολόγηση (και πολλά άλλα), που ονομάζεται απλά Μεθοδολογία (1974), ο καθηγητής A.D. de Groot περιγράφει πόσο συνεπείς φαίνονται να είναι οι αυτοαξιολογήσεις των μαθητών: όταν ερωτώνται ξανά μετά από 5 ή 10 χρόνια, η αξιολόγησή τους είναι σχεδόν η ίδια. Ο De Groot συμβούλευσε τους εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιούν την έκθεση του μαθητή ως αφετηρία για κοινές αξιολογήσεις, , επιδιώκοντας τη συναίνεση μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή/μαθήτριας σχετικά με τα μαθησιακά αποτελέσματα και την αξία τους για τον μαθητή, αλλά και σε σύγκριση με τους μαθησιακούς στόχους, όπως αναφέρονται στο πρόγραμμα σπουδών.

2. Τα μαθησιακά επιτεύγματα είναι ορατά στα αποτελέσματα που παράγουν οι μαθητές: πρόκειται για υλικά στοιχεία: εκθέσεις, απαντήσεις σε ερωτήσεις που τίθενται στο Webquest, παρουσιάσεις, επιδόσεις κατά τη διάρκεια των παρουσιάσεων (κατά προτίμηση μαγνητοσκοπημένες). Ο εκπαιδευτικός συμπληρώνει ένα πλέγμα αξιολόγησης στο οποίο αναφέρονται με σαφήνεια τα μαθησιακά αποτελέσματα για τον μαθητή/μαθήτρια. Οι κατηγορίες του πλέγματος μπορούν να τροποποιηθούν από τον εκπαιδευτικό για να καλύψουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το περιεχόμενο ενός Webquest.

   Συμβουλεύουμε τους εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιούν το πλέγμα για να ξεκινήσουν μια κοινή συζήτηση αξιολόγησης, με στόχο τη συναίνεση ή τουλάχιστον την κατανόηση μεταξύ του εκπαιδευτικού και του μαθητή/μαθήτριας σχετικά με τα μαθησιακά αποτελέσματα: επιτεύχθηκαν (όπως είχε προγραμματιστεί στο πρόγραμμα σπουδών και είχε ανακοινωθεί πριν από την έναρξη του Webquest) και σε ποιο βαθμό;  Η επικοινωνία των μαθησιακών στόχων με σαφήνεια πριν από την έναρξη οποιασδήποτε μαθησιακής δραστηριότητας αποτελεί προϋπόθεση διαφάνειας που αναγνωρίζεται ευρέως στην εκπαιδευτική κοινότητα. Η ιστορία της διατύπωσης ρητών μαθησιακών στόχων ξεκινά από την " Βίβλο" της αξιολόγησης των Bloom, Hastings και Madaus: "Handbook on formative and summative evaluation of student learning" (1971), ένα πρότυπο έργο που αποτέλεσε επίσης έμπνευση για τον καθηγητή De Groot που αναφέρθηκε προηγουμένως.  

Η διαδικασία εφαρμόζεται επίσης όταν οι μαθητές έχουν εργαστεί από κοινού σε ένα Webquest. Ο καθηγητής θα κάνει ερωτήσεις σχετικά με τις ατομικές συνεισφορές: "Τι βρήκατε; Ποιο μέρος γράψατε; Πώς βρήκατε τις εικόνες; Ποιος έκανε την τελική παρουσίαση; "

Όλα τα αποδεικτικά στοιχεία (των μαθησιακών προσπαθειών και των αποτελεσμάτων καθώς και των κοινών αξιολογήσεων) αποθηκεύονται κατά προτίμηση στο μαθησιακό χαρτοφυλάκιο του μαθητή ή σε οποιοδήποτε άλλο κατάλληλο σύστημα αποθήκευσης (φάκελοι με γραπτά ή έντυπα έγγραφα, ηλεκτρονική συλλογή αρχείων κ.λπ.).

Οι αλλαγές στις προσωπικές απόψεις και τα συναισθήματα είναι πιο δύσκολο να εκτιμηθούν και εδώ η συναίνεση μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή/μαθήτριας σχετικά με τις εμπειρίες κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας παρέχει ουσιαστικές πληροφορίες.

Ο παρακάτω πίνακας δίνει ένα παράδειγμα για το πώς μπορεί να διαμορφωθεί η αξιολόγηση της μαθησιακής διαδικασίας και των επιτευγμάτων: τι είδους αντιδράσεις στο Webquest αναμένει ο εκπαιδευτικός και πόσο πολύτιμες είναι αυτές; Είναι σε θέση ο εκπαιδευτικός να εξηγήσει την αξία ή τη βαθμολογία που αποδίδεται στις απαντήσεις ή τις παρουσιάσεις των μαθητών; Κατανοεί ο μαθητής τα αποτελέσματα της αξιολόγησης και συμφωνεί; Εάν ναι, εξακολουθεί να είναι ο εκπαιδευτικός αυτός που αποφασίζει πώς θα αξιολογήσει την εργασία του μαθητή/της μαθήτριας.  

Σημειώστε ότι το κείμενο στον πίνακα απευθύνεται απευθείας στον μαθητή: αυτό είναι σημαντικό και αποτελεί στην πραγματικότητα προϋπόθεση για τη χρήση ενός τέτοιου πίνακα αξιολόγησης: προορίζεται ειδικά για να επιτρέψει τη συζήτηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή και όχι για να κοινοποιήσει τα μαθησιακά επιτεύγματα των μαθητών σε άλλους που δεν είχαν άμεσο ρόλο στο Webquest.

Πίνακας Αξιολόγησης